Grecki sos Tzatziki

Sos tzatziki to prawdziwy hit w greckiej kuchni, króluje na greckich stołach, żadne danie nie może się bez niego obejść. Sos ten doskonale nadaje się zarówno do dań mięsnych, jak również warzyw. To zdrowy i lekki dip dostarczający wielu cennych witamin i minerałów, a przy tym bardzo łatwy w wykonaniu.

Pochodzenie

Grecy mogą poszczycić się bardzo pyszną i zdrową kuchnią. Jednak jej prawdziwym hitem jest właśnie sos tzatziki. Jest stałym dodatkiem każdej potrawy i dodawany niemalże do wszystkiego. Jada się go o każdej porze dnia i o każdej porze roku. Wyśmienicie smakuje z grillowanym mięsem, rybami, świeżymi warzywami – nawet zwykłym chlebem.

Greckie słowo tzatziki wywodzi się z tureckiego wyrazu cacik. Oficjalnie za pochodzenie tego sosu uważa się rok 1876, wówczas jego definicja pojawiła się w słowniku i oznacza „sałatkę jogurtowo-ziołową”. Grecy zapożyczyli to słowo od Turków i do dnia dzisiejszego sos tzatziki uważany jest za grecki, jednak ma on silne powiązania historyczne z Osmanami.

Różne warianty w różnych krajach

Jak każdy przepis, również ten dip ma swoje warianty w różnych krajach:

  • w Turcji, gdzie również sos ten jest używany – nazywany jest cacykami. Jego skład jest tam nieco modyfikowany, Turcy dodają bowiem odrobinę octu winnego, a dla urozmaicenia smaku zamiast koperku dodawana jest mięta. Tureckie cacyki serwowane są jako meze – czyli zakąska, albo podawany do grillowanego mięsa. Koniecznie trzeba posypać go kwaśną przyprawą – sumakiem i ostrą odmianą papryki – pul biber
  • na Krecie tzatziki jada się w towarzystwie liści portulaki pospolitej – przyprawy, która znana jest już od czasów biblijnych
  • w różnych rejonach Grecji bardzo często do tego dipu dodaje się odrobinę posiekanej świeżej pietruszki lub soku z cytryny, a wszystko to w zależności, z czym serwuje się ten sos.
  • Na Bałkanach i Cyprze odpowiednikiem tzatziki jest chłodnik, zwany taratorem.

Z czym go jeść? Przepisy.

Dip grecki do doskonały dodatek do mięs grillowanych, pieczonych, świeżych warzyw oraz chrupiącego pieczywa. Ma orzeźwiający i jednocześnie lekko pikantny smak. Ilości dodanego czosnku czy zieleniny to indywidualna sprawa, każdy dodaje wg. własnego gustu.

GRECKI SOS:

Składniki:

  • ok. 400 ml jogurtu typu greckiego lub naturalnego
  • 1/2 kg świeżych małych ogórków
  • 4-5 ząbków czosnku
  • 6 łyżek oliwy z oliwek
  • kilka listków świeżej mięty
  • sól i pieprz

Przygotowanie:

  1. Umyte ogórki obrać i zetrzeć na tarce o grubych oczkach, ewentualnie pokroić w drobną kostkę.
  2. Posolić do smaku i odstawić na około 15 minut.
  3. Czosnek obrać i przecisnąć przez praskę.
  4. Ogórki odcedzić z soku i wymieszać z jogurtem.
  5. Dodać oliwę z oliwek, przyprawić i dobrze wymieszać.
  6. Na wierzchu posypać posiekaną świeża miętą, można użyć również suszonej bazylii lub oregano.